Sivas Madımak otelininde 33 aydınımızı bedenleri yakılsa da düşünceleri yok edilemedi.Faşist iktidarlar ve devlet katliamın üzerini kapatsa, devletin başı olduğunu söyleyen kişi katliamı aklasa da insnlık suçlarını işleyenler, zaman aşımı işlemeksizin birgün hesap verecekler. Bu ülkede hiçbir katliamın üzeri kapatılamayacak kadar açık ve ideolojik siyasi tertipcileri bellidir ve hereşey nettir.
Sivas katliamının siyasi sorumluları ve tertipçileri ergeç birgün yargılanacak.. o tarihi günde
katiller halka hesap verecektir..

26 Haziran İşkenceye Karşı Mücadele ve İşkence Görenlerle Dayanışma Günü dolayısıyla İzmir Barosu, İzmir Tabip Odası, İnsan Hakları Derneği İzmir Şubesi, Türkiye İnsan Hakları Vakfı İzmir Temsilciliği, Çağdaş Hukukçular Derneği, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği, Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası İzmir Şubesi, İmece Dostluk ve Dayanışma Derneği, Hak İnisiyatifi Derneği, İnsan Hakları Gündemi Derneği, Halklararası Dayanışma Köprüsü Derneği’nin katılımıyla İzmir- Türkan Saylan Kültür Merkezi önünde ortak basın açıklaması düzenlendi.

“26 Haziran İşkenceye Karşı Mücadele ve İşkence Görenlerle Dayanışma Günü

Bugün 26 Haziran, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından ilan edilmiş olan İşkence Görenlerle Dayanışma günü…

BM, uzun yıllar süren hazırlık çalışmaları ve tartışmalar sonucunda 1984 yılında, kısaca “İşkenceye Karşı Sözleşme“ olarak ifade edilen, “İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı ya da Onur Kırıcı Muamele ya da Cezaya Karşı Sözleşme”yi kabul etmiştir. Sözleşme, yeterli sayıda devlet tarafından imzalandıktan sonra 26 Haziran 1987 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu tarihten on yıl sonra, 1997’de ise BM Genel Kurulu, Sözleşme’nin insanlık ailesi ve uygarlığımız açısından taşıdığı önem nedeniyle, kabul ediliş günü olan 26 Haziran’ı “İşkence Görenlerle Dayanışma Günü” olarak ilan etmiştir.

Sözleşme, işkenceyi mutlak olarak yasaklar. İnsanlık ailesinin ortak kazanımı olan ve modern insan hakları hukukunun en temel kurallarından birini oluşturan bu yasak, normlar hiyerarşisi açısından üstün bir kural, başka bir deyişle buyruk kural niteliğindedir.

İşkence yasağı hiçbir koşulda istisnaya tabi tutulamaz, işkence yasağının esnetilmesi için herhangi bir çekince ileri sürülemez. Yetkili makamlarda bulunanlar bu konuda hiçbir şekilde emir ve talimat veremez. Nitekim, Türkiye’nin de altına imza attığı BM İşkenceye Karşı Sözleşmesi’nin 2. maddesinin 2. paragrafında da aynen şöyle denilmektedir: “Hiç bir istisnai durum, ne harp hâli ne de bir harp tehdidi, dâhili siyasî istikrarsızlık veya herhangi başka bir olağanüstü hâl, işkencenin uygulanması için gerekçe gösterilemez”. Bir başka deyişle neyle suçlanırsa suçlansın hiç kimse işkence ve diğer kötü muamele uygulamalarına maruz bırakılamaz.

Buna karşın maalesef işkence, hâlen dünyanın pek çok ülkesinde devletler tarafından toplumlara karşı insanlık dışı bir cezalandırma ve yıldırma aracı olarak kullanılmaktadır. Son yıllarda sadece otoriter rejimler ve diktatörlüklerde değil, gelişkin demokrasilerde bile işkence uygulamalarında bir artış gözlemlenmektedir.

Türkiye “İşkenceye Karşı Sözleşme”yi 1988 yılında kabul etmiş, Anayasa ve Ceza Kanunu’nda işkenceyi yasaklamıştır. Buna rağmen son yıllarda, 2015 Temmuz’unda çatışmaların yeniden başlamasından sonra, bilhassa da OHAL sürecinde artan biçimde ve OHAL’in kaldırılması sonrasında iktidarın kontrolünü ve baskısını artırmak, dehşet ve korku yaymak amacı ile cezaevlerinde, her türlü toplumsal gösterilere müdahale sırasında ya da gündelik olaylarda, resmi ya da resmi olmayan gözaltı ortamlarında işkence ve diğer kötü muamele uygulamaları ve iddiaları önceki dönemlerle kıyaslanmayacak boyutlara ulaşmıştır.

Sadece içinde bulunduğumuz aylarda yoğunlaşan işkence iddiaları dahi durumun vahametini göstermek için yeterlidir:

18 Mayıs 2019 tarihinde Urfa’nın Halfeti ilçesine bağlı Dergili mahallesinde gözaltına alınan 51 kişinin maruz kaldığı iddia edilen ters kelepçe, göz bağı, başa çuval geçirme, elektrik verme, kaba dayak, falaka, cinsel işkence, hakaret, kendisine ve yakınlarına (özellikle kız çocuklarına ve eşlere) yönelik tehdit gibi uygulamalar mutlak işkence yasağı ihlallerinin hangi boyutlara ulaştığının somut bir örneğini oluşturmaktadır.
Keza 2019 Mayıs ayı sonunda kamuoyuna yansıyan Ankara Barosu Avukat Hakları Merkezi, Cezaevi Kurulu ve İnsan Hakları Merkezi tarafından hazırlanan, Ankara İl Emniyet Müdürlüğü Mali Suçlar Soruşturma Bürosu’ndaki işkence iddialarına yer veren rapor kaygıları daha da güçlendirmektedir.
Daha da ürkütücü olanı, aslında uygarlığımızın bir karadeliği ve yakın tarihimizin bir utancı olan zorla kaçırma/kaybetme vakalarının yeniden yaşanmaya başlanmasıdır. İnsan Hakları Derneği (İHD) Dokümantasyon Birimi’nin tespit edebildiği kadarıyla 2018 yılında en az 28 kişi zorla kaçırılmış ya da kaçırılma girişimine maruz kalmıştır. İşkenceye de maruz kalan bu kişiler bir süre sonra serbest bırakılmıştır. Hak İnisiyatifi Derneği’nin 20.06.2019 tarihli “2016 Yılı Sonrası Kamu Görevlileri Tarafından Yasadışı Alıkonulma İddialarına İlişkin İnceleme ve Araştırma Raporu” na göre 2016 yılından bu yana toplamda 28 kişinin kendisini kamu görevlisi olarak tanıtan kişiler tarafından yasadışı bir şekilde alıkonulduğu iddia edilmektedir. 2019 yılında ulaşılabilen bilgilere göre Gökhan Türkmen (137 gündür), Özgür Kaya (132 gündür), Yasin Ugan (132 gündür), Erkan Irmak (128 gündür), Salim Zeybek (124 gündür) ve Mustafa Yılmaz (126 gündür) adlı kişilerin yasadışı bir şekilde alıkonulduğu ve kendilerinden hiçbir haber alınamadığı belirtilmektedir. Bu denli ciddi iddialara karşın bilinen hiçbir etkili soruşturma süreci söz konusu değildir.
Bu tür zorla kaçırma/kaybetme ve sonrasında gözaltı merkezinde uygulanan işkence uygulamalarının nasıl yaşandığını Ayten Öztürk adlı kişinin mahkeme kayıtlarına geçen ifadelerinden somut olarak öğrenebiliyoruz. Ayten Öztürk, 8 Mart 2018 tarihinde Lübnan’da gözaltına alınarak Türkiye’ye iade edildikten sonra resmi bir gözaltı işlemi yapılmaksızın 6 ay boyunca tutulduğu bir merkezde ağır işkence uygulamalarına maruz kalmıştır. Bu olayın nisyan ile malul toplumsal hafızamızın derinliklerinde kalan benzer bir gözaltında zorla kaybetme uygulamasını hatırlatıyor olması tüylerimizi diken diken etmektedir. 1992 yılında Tunceli’de çalıştığı işyerinden çıktığı sırada beyaz bir Toros araca bindirilerek kaçırılan ve daha sonra Elazığ’da işkence edilmiş cesedi bulunan Ayten Öztürk ile aradan 26 yıl geçtikten sonra Lübnan’dan kaçırılan ve işkence edilen Ayten Öztürk vakaları devlet aklının nasıl değişmez bir sürekliliğe sahip olduğunu göstermesi bakımından endişe vericidir.
Veriler mutlak yasağa ve insanlığa karşı bir suç olma vasfına rağmen işkencenin hâlâ Türkiye’nin en başat insan hakları sorunu olduğunu ortaya koymaktadır:

2018 yılında TİHV’e ülke içinden işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığı için tedavi ve rehabilitasyon desteği almak üzere 505 kişi başvurmuştur. 2019 yılının sadece ilk beş ayında ise başvuran kişi sayısı 356 olmuştur.
2018 yılında işkence ve diğer kötü muamele uygulamalarına maruz kaldığı gerekçesiyle İHD’ye başvuru yapan kişi sayısı ise 2719’dur.
TİHV Dokümantasyon Merkezi verilerine göre 2018 yılında en az 5 kişi gözaltı merkezlerinde şüpheli bir şekilde yaşamını yitirmiştir.
İHD verilerine göre 2018 yılında cezaevlerinde en az 23 mahpus şüpheli bir şekilde yaşamını yitirmiştir. 1149 mahpus da işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığına dair şikâyet başvurusu yapmıştır.
Bu arada cezaevlerinde 2000 yılından bu yana uygulanmakta olan ve tutuklu ve hükümlülerin fiziksel ve psikolojik bütünlüklerinin ciddi şekilde zarar görmesine neden olan tek kişi ya da küçük grup izolasyonu/tecrit uygulamalarının son yıllarda daha da ağırlaştığını belirtmek gerekir.

Keza cezaevlerinde ağır hasta tutuklu ve hükümlülerin durumu başlı başına bir işkence uygulaması haline gelmiştir. İHD verilerine göre 12 Nisan 2019 tarihi itibari ile cezaevlerinde toplam 456 ağır hasta mahpus bulunmaktadır.

Askeri ceza ve disiplin evleri de yoğun işkence ve kötü muamele iddialarına karşın hâlâ her türlü denetimden uzaktır.

Mülteci ve sığınmacılardan idari gözetim kararı verilenlerin tutulduğu “Geri Gönderme Merkezleri” de aynı şekilde işkence ve kötü muamele iddialarına karşın denetimden uzaktır.

Verilere bakıldığında işkence uygulamaları bakımından iki olgu özellikle dikkat çekmektedir. Resmi olmayan gözaltı yerlerinde (araç içinde, evde, işyerinde, açık alanda vb.) ve toplanma ve gösteri yapma hakkını kullanan kişilere yönelik kolluk müdahaleleri sırasında yaşanan işkence ve diğer kötü muamele uygulamalarında yine son yıllarda ciddi bir artış görülmektedir. Nitekim 2018 yılında İHD’ye başvuranlardan 2598’si (% 95), TİHV’e başvuranlardan 221’i (% 43,2) açık alanda ve kolluk güçlerince müdahale edilen toplantı ve gösteriler sırasında işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığını belirtmiştir.

Dünyada da kaygı verici bir trend haline gelen bu durum, uluslararası belgelerde de açıkça işkence olarak tanımlanmaktadır. 20 Temmuz 2017 tarihinde BM İşkence Özel Raportörü tarafından yayınlanan “Gözaltı dışı yerlerdeki zor kullanımı ve işkence ve diğer zalimane, insanlık dışı veya aşağılayıcı muamele veya cezalandırma yasağı” başlıklı özel raporunun 47. paragrafında şöyle denilmektedir: “Resmi olarak deklarasyonlarda yer alan ‘işkence’ tanımına uygunluk için gerekli olan ek koşullar mevcut olmasa bile, toplantı ve gösteri hakkının kullanmak isteyen kişiler dahil belirli bir amaç doğrultusunda kaçma imkânı olmayan, ‘çaresiz’ bir kişiye yönelik acı veya ıstırap yaratma amaçlı kasti zor kullanımı, her zaman ağırlaştırılmış zalimane, insanlık dışı veya aşağılayıcı muamele veya cezalandırma (işkence) olarak kabul edilecektir.”

Bütün bu iç karartıcı veri ve tespitlere karşın İşkenceyi Durdurmak Mümkündür!

Her şeyden önce sıradan bir kural haline getirilmeye çalışılan cezasızlık politikalarına son verilmelidir:
İşkencenin ülkemizde bu boyutta olmasının en temel nedeni işkence yasağının mutlak niteliği ile bağdaşmayan çok ciddi bir cezasızlık kültürünün varlığıdır. Bu kültürün güçlenmesinde ve yaygınlaşmasında birincil etken ise cezasızlığın bir devlet politikası olmasıdır. Yıllardır her düzeyden devlet ve hükümet yetkilisi, kolluk güçlerinin şiddetini koruyan hatta teşvik eden ve işkenceyi meşrulaştıran söylem ve davranışlar içinde olmuştur. Özellikle son dönemde mevcut siyasi iktidar, işkenceyi “terörizm ile mücadele”, “olağanüstü hal”, “milli güvenlik” ve “kamu düzeni” adı altında meşrulaştırma eğilimindedir.

Siyasi otoritenin yaklaşımı böyle olunca, haliyle işkence yapan kamu görevlilerinin ve işkence iddialarının resen soruşturulmaması, yapılan soruşturmaların etkin ve bağımsız olmaması, işkence yapan kamu görevlilerinin yargılanması için izin sistemine başvurulması, ceza ertelemeleri, savcı ve yargıçların subjektif ve tarafsızlıktan uzak zihniyet yapıları gibi cezasızlığa yol açan nedenlerin hiçbiri konuşulamaz, tartışılamaz hale gelmektedir.

Yanı sıra son dönemde adeta cezasızlığı “güvence” altına almaya yönelik yasal düzenlemeler yapılmıştır. 14 Temmuz 2016 tarihinde çıkarılan 6722 sayılı kanuna göre operasyonlara katılan askeri personelin işkence ve diğer kötü muamele iddialarına yönelik soruşturulması özel izin prosedürüne tabi kılınmış, geriye dönük olarak cezasızlık zırhı tesis edilmiştir. Keza OHAL Kararnamesi ile OHAL ile ilgili işlerde karar veren ve görev alan kişilerin bu görevleri nedeniyle hukuki, idari, mali ve cezai sorumluluklarının olmayacağı düzenlenmiş, mutlak dokunulmazlık getirilmiştir.

Diğer yandan işkence suçunun kovuşturulması için yasadaki muğlaklık yerini korumaktadır. İşkence suçu nedeniyle yapılan suç duyurusu başvuruları ya çeşitli gerekçeler ile takipsizlikle sonuçlanmakta ya da daha az cezayı öngören ve zamanaşımına tabi olan basit yaralama, zor kullanma sınırının aşılması ya da görevi kötüye kullanma suçlarından soruşturulmaktadır.

Ayrıca işkence yapan güvenlik görevlileri hakkında bir şikâyette bulunulması, soruşturma ya da dava açılması halinde işkence görenler hakkında derhal “memura hakaret etmek, mukavemet etmek, bu sırada yaralamak, kamu malına zarar vermek” gibi gerekçelerle karşı davalar açılmaktadır. İşkenceciler aleyhine açılan davalar cezasız kalırken işkence görenler aleyhine açılan davalar kısa sürede ağır cezalar ile sonuçlanabilmektedir.

İşkenceyi ve işkenceciyi öven, teşvik eden söylemlerden vazgeçilmeli, uluslararası mekanizmaların tavsiyeleri doğrultusunda işkence uygulamaları kamuya açık bir şekilde kesin olarak kınanmalıdır:
Yetkililerin her vesileyle başvurdukları aşağılayıcı şiddet dili sonlandırılmalı, işkenceyi ve işkenceciyi öven, teşvik eden söylemlerden vazgeçilmelidir. 2 Haziran 2016 tarihinde yayınlanan BM İşkenceye Karşı Komite (CAT) tarafından hazırlanan “Türkiye’nin Dördüncü Periyodik Raporu”nda yer alan 47 öneri kapsamında yapılan Türkiye Devleti tarafından “İşkencenin mutlak bir şekilde yasak olduğunun belirsizliğe mahal vermeyecek şekilde yeniden teyit edilmesi ve işkence suçunu işleyen, bu suça iştirak eden veya göz yumanların kanun karşısında kişisel olarak sorumlu tutulacağına, ceza yargılamasına tabi tutulacağına ve cezalandırılacağına dair açık bir uyarı verilerek işkence uygulamalarının kamuya açık bir şekilde kınanması” tavsiyenin gerekleri derhal yerine getirilmelidir.

Gözaltı koşullarında usul güvenceleri eksiksiz olarak uygulanmalıdır:
İşkencenin önlenmesinde önemli rolü olan ancak yıllardır uygulamada büyük ölçüde ihmal edilen usul güvenceleri, işkence ile ilgili mevzuatta özellikle son dönemdeki olumsuz düzenlemeler ve siyasi iktidar temsilcilerinin söylem ve tutumlarının da etkisiyle önemli ölçüde tahrip olmuştur. Kişiye gözaltı hakkında bilgilendirme, üçüncü taraflara bilgilendirme, avukata erişim, hekime erişim, uygun ortamlarda uygun muayenelerinin gerçekleştirilmesi ve usulüne uygun raporların düzenlenmesi, hukukilik denetimi için süratle yargısal makama başvurabilme, gözaltı kayıtlarının düzgün tutulması, bağımsız izlemelerin mümkün olması başlıklarında toplanabilecek usul güvenceleri eksiksiz olarak uygulanmalıdır.

Gözaltı süreleri kısaltılmalıdır:
31 Temmuz 2018 günü onaylanarak yürürlüğe giren “7145 Sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile gözaltı süresinin hâkim kararıyla dörder günlük sürelerle uzatılarak, mevcut Anayasa hükümlerine bile aykırı bir şekilde, toplamda 12 güne çıkarılabileceği şeklinde düzenlenmiştir. Gözaltı sürelerini kısaltan yeni bir düzenleme yapılmalıdır.

Mevcut Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) kaldırılmalı OPCAT ve Paris İlkelerine uygun tümüyle bağımsız bir ulusal önleme mekanizması oluşturulmalıdır:
İşkencenin önlenmesinde önemli bir araç olarak bir ulusal önleme mekanizması fonksiyonunu da üstlendiği iddia edilen mevcut TİHEK, hâlihazırda kuruluş yasası, yapısı, işlevi, çalışmaları, yapısal, işlevsel ve mali bağımsızlığı, kurul üyelerinin bağımsızlığı, üyelik teminatı ve seçilme kriterleri bakımından BM İşkenceye Karşı Sözleşmeye Ek İhtiyari Protokol (OPCAT) ve Paris İlkeleri ile uyumlu değildir. Kurumun, 2015 yılı sonrasında Türkiye’de meydana gelen çatışmalı ortam ve OHAL döneminde yaygın ve yoğun olarak yaşanan insan hakları ihlallerine karşı etkili bir şekilde izleme ve soruşturma gerçekleştirmemiş olması önemli bir göstergedir. TİHEK kaldırılmalı ve yerine OPCAT, Paris İlkeleri ve BM İşkenceyi Önleme Alt Komitesi’nin (SPT) önerileri ışığında amaca yönelik etkin bir ulusal önleme mekanizması kurulmalıdır.

İşkencenin belgelenmesi ve raporlandırılması bir BM belgesi olan ‘İstanbul Protokolü’ ilkelerine göre yapılmalıdır:
Gözaltına alınan kişilerin tıbbî muayenelerinin tam, bağımsız ve tarafsız bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlamaya dönük gerekli düzenlemeler yapılmalı ve bu düzenlemelerin uygulanıp uygulanmadığı sıkı bir şekilde kontrol edilmelidir. İşkence iddialarının, ispatlanmasında fiziksel bulgular kadar ruhsal bulgular da eşit önem taşır. Rapor veren tıbbî personelin, işkencenin fiziksel ve ruhsal izlerini tespit etme olanağı veren adlî tıp teknikleri konusunda gereğince eğitilmeli işkence konusunda şikâyette bulunan kişiye İstanbul Protokolü prosedürü eksiksiz olarak uygulanmalıdır.

İşkenceye ilişkin iddialar hızlı, etkin, tarafsız bir şekilde soruşturulmalı, bağımsız heyetlerce araştırılmalı, adli yargılama süreçlerinin her aşamasının uluslararası etik ve hukuk kurallarına uygun davranılmalıdır.
Sonuç olarak, biz aşağıda imzası olan kurumlar olarak, verilerle yansıtmaya çalıştığımız bu gerçekliğin bir kader olmamasını ve insani varoluşumuzun anlamına ters düşen, daha aydınlık bir gelecek için taşıdığımız umutlara gölge düşüren ‘işkence’nin ülkemizden ve dünyadan mutlak olarak silinmesini istiyoruz.

Bu hedefe ulaşıncaya kadar da, tüm örtbas etme, korkutma, susturma çabalarına karşın, başlarına geleni kader olarak kabul etmeyip, işkence gördüklerini yüksek sesle haykırabilmeleri ve kendilerini güvende hissetmeleri için her koşulda işkence görenlerin yanında olmaya devam edeceğiz.

Ancak şunu hatırlamak isteriz ki, mutlak olan işkence yasağının tavizsiz biçimde yaşam bulması görevi her ne kadar uluslararası hukuk tarafından devletlere verilmiş bir yükümlülük ise de aynı zamanda tüm toplumun da görevidir. Çünkü bir arada yaşadığımız yurttaşlardan bir kısmına bizzat “bizim adımıza” acı çektirilmesine izin veremeyiz. İnsanlık onurunu korumak, insan olmayı sürdürebilmek için herkesin ödevidir. Bu nedenle işkencenin önlenmesi ve işkencenin yol açtığı acıların görülmesi hepimizin ortak sorumluluğudur.

İnsanlık Onuru Mutlaka İşkenceyi Yenecektir!

İzmir Barosu, İzmir Tabip Odası,İnsan Hakları Derneği İzmir Şubesi, Türkiye İnsan Hakları Vakfı İzmir Temsilciliği, Çağdaş Hukukçular Derneği, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği, Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası İzmir Şubesi, İmece Dostluk ve Dayanışma Derneği, Hak İnisiyatifi Derneği, İnsan Hakları Gündemi Derneği, Halklararası Dayanışma Köprüsü Derneği“

Aşağıda imzası bulunan kurumların katılımıyla yapacağımız basın açıklamamızda tüm dostlarımızla beraber
“İşkencesiz Bir Dünya Mümkün” diyeceğiz. Gelin işkencenin bir insanlık suçu olduğunu 26 Haziran İşkence ile Mücadele ve İşkence Görenlerle Dayanışma Günü’nde hep birlikte söyleyelim.
İzmir Barosu
İzmir Tabip Odası
İnsan Hakları Derneği
Türkiye İnsan Hakları Vakfı
Çağdaş Hukukçular Derneği
Özgürlük İçin Hukukçular Derneği
İnsan Hakları Gündemi Derneği
İmece Dostluk ve Dayanışma Derneği
Halkların Köprüsü Derneği
Sağlık Emekçileri Sendikası
İzmir Hak İnisiyatifi

CHERNOBYL,
ÇAY VE MASAL ANLATMAK
“Chernobyl” dizisi şu sıralar IMDb sıralamasında üst sıralarda yer alan bir yapım. Geçen yüzyılın en büyük felaketleri arasında sayılan Çernobil’deki nükleer reaktörde gerçekleşen patlama ve sonrasında yaşananları belgesel/dram tadında sunma iddiasında. Eğer o dönemin SSCB’si hakkındaki temel gerçekleri göz ardı ederseniz, gayet de başarılı bir yapım diyebilirsiniz. Ki dizinin yayıncılarının sizden beklediği tam da budur. Bir felaket çerçevesinde sizden sosyalizmin aslında ne kadar da kötü bir şey olduğuna kanaat geçirmenizi isterler; “reel sosyalizm” adı altında çoktan yozlaştırılmış ve gerçekliğinden koparılmış olduğuna bakmaksızın.

Ama diziye değinmemizin sebebi bu değil. Dizi bizi o yıllara götürdü. Eski Sanayi ve Ticaret Bakanı Cahit Aral’ın televizyona çıkıp “Dinine, imanına inanan radyasyon var, demez” diyerek içtiği çayı hatırladık. Ardından “İcraatın İçinden” programlarında elinde kalemiyle bize aslında ne kadar güzel bir ülkede sorunsuzca yaşadığımızı anlatan Turgut Özal. Kalemi gözümüze gözümüze sokardı.

Bugün izlediğimiz yayın işte bunları getirdi aklımıza. Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk’un öğretmenlerin seminer çalışmalarının başlamasına ilişkin yaptığı konuşmadan bahsediyoruz. Elinde kalem, gülen bir yüz, özenle seçilen kelimeler, öğretmenlerin önemini vurgulayan ifadeler. Çernobil gibi, kendini izlettiriyor; Turgut Özal gibi, kalemiyle saptamalar yapıyor; Cahit Aral gibi, yanındaki çay bardağına da özel bir vurgu yaparak, kendilerine güvenilmesini istiyor. Ama satır araları gerçekten uzak, yapay ve göz boyamaktan öteye gitmiyor. Şöyle bir bakalım.

VİZYON

Bir toplumu bilimsel bir çalışma yaptığınıza inandırmanın temel yolu, afilli kelimeler kullanmaktır. Yenilenme yerine “inovasyon”, uygulanabilirlik yerine “fizibilite” ve hedef yerine “vizyon”.

“2023 Vizyonu” diye bir kavram uzun süredir kulağımızda geziniyor. İçeriğini ise bilen yok. Buna eğitimi dahil etmemek olmazdı. İşte size nurtopu gibi bir “2023 Eğitim Vizyonu”.

Bakan Selçuk konuşmasında tarihler vererek bir eğitim vizyonlarının olduğuna bizi inandırmaya çalıştı. Çalıştı dememizin sebebi, son bir ayda verilen tarihlerde bir netliğin olmaması. İnterneti şöyle bir tararsanız liseler için öngörülen yeni ders programına bir yerde yeni eğitim öğretim yılında başlanacağını, başka bir yerde hayır, sonraki yıla olacağını ama bakana göre yok, 2020’de öğretmenlerin eğitimine başlanıp yeni sisteme 2024’te geçileceğini öğreniyorsunuz. Son söylenenin liselerle ilgili olmadığı, “2023 eğitim vizyonu” (ki bunun içeriği halen muamma) ile ilgili olduğu düşünülebilir. Ama öyle bir karışık söylem söz konusu ki, ne demek istendiğini anlamıyoruz.

Bir taraftan “geri bildirimlere göre değişiklikler yapıyoruz” diyor. Hemen ardından da “ortaöğretim tasarımıyla ilgili görüşlerimizi açıkladık ve temmuz sonuna kadar gereken değişiklikleri yapacağız” diyor. Yetmiyor, “gerekli öğretmen eğitimleri düzenlenecek; öğretmenlerin ihtiyaç duyduğu ders içeriği çalışmaları yapılacak” denilip bu çalışmaların 2020 ile 2024 yılları arasında yapılacağı bilgisini veriyor.

Ha bir de görüşlerini açıkladıklarını ve çalışmalara başladıklarını, bu süreçte öğretmenler, sendikalar, üniversiteler, STK’larla çalışmalar yaptıklarını bildirmeye unutmuyor Bakan Selçuk.

MERAK

İnsan merak ediyor. Dönem aralarında bir haftalık tatil uygulamasını kimlerle tartıştınız? Hangi verilerle bunun eğitime bir katkı sağlayacağını düşündünüz?

Liseler için düşünülen ders saatleri ile ilgili değişiklikleri, ders içeriklerini karman çorman etmeden nasıl uygulayacaksınız? Ve yine, hangi veriler size bunun olumlu olacağını söylüyor?

4+4+4 getirilirken eğitimcilerin yanlış olduğunu bas bas bağırdıkları okula başlama yaşı ile ilgili son değişiklik (66 aydan 69 aya çıkmış olması olumlu olsa da eğitimciler 72 ayda ısrarlı) bu görüşmeler çerçevesinde mi yapıldı?

“2023 Eğitim Vizyonu” içerisinde ilköğretim ne kadar var? Varsa neyi kapsıyor? Ya da “vizyon” dediğiniz şey nedir?

Okulun kapanmasına bir ay kala E-okul da bir “sosyal kulüp modülü” açıp çocuklara bir “sosyal etkinlik belgesi” verme fikrini size kim sundu? Dağıtılan bu milyonlarca belgenin kocaman bir yalan olduğunu, okullarda sosyal kulüp çalışmaları yapılmadığını, sosyal kulüp ve rehberlik çalışmaları için ayrılan ders saatinin uzun zamandır kaldırılmış olduğunu bilmiyor musunuz?

Laboratuvarların, atölyelerin kaldırıldığı bir okul ortamında; öğrenci sayısıyla kıyaslandığında “küçük” olarak bile adlandırılamayacak bahçelerle ne tür ek eğitimler gerçekleştirmeyi düşünüyorsunuz?

Kreş sorunu sizin için bir sorun mudur? Anaokullarına bakışınızı göz önünde bulundurursak, sorun değildir diyebilir miyiz?

Hemen her yıl, deneme yanılma yoluyla yapılan değişikliklerin neler getirip neler götürdüğünü gerçekten irdelediniz mi?

ÇAY

Konuşmasına aşağıdaki cümlelerle başladı Bakan Selçuk:
“Benim de önümde bir çay bardağı var çünkü seminer dönemi dediğimiz bu dönem için yıllarca öğretmenlerin çay içip oturdukları günler dediler. Bunu ben zaman zaman karşımıza çıkan o garip etiketlemelerden biri olarak görüyorum. İstedim ki mesleki eğitim dönemimizde bu etiketi de gözden geçirelim. Geçrekten işe yarayan bir eğitim dönemi yaşayalım. Çayımızı da içiyoruz, işimizi de yapıyoruz diyelim”

Söylenenlere dikkatlice baktığımızda Bakan Selçuk’un söylediği şey aslında şudur:
“Evet haklısınız, öğretmenler seminer çalışmalarında çay içip laklak ederler; artık onları çalıştıracağız.” Daha önceki Milli Eğitim Bakanlarının doğrudan söylediği “öğretmenler yata yata para kazanıyor” düşüncesini bu süslü kelimelerle yeniden yaratıyor Bakan Selçuk.

Öğretmen meslek kanunu, 3600 ek gösterge, sözleşmeli ve ücretli öğretmenlik sorunlarından hiçbirine değinmeyi gerekli görmeyen Bakan Selçuk, öğretmen odalarının yeniden dizayn edileceği “müjdesini” veriyor (“dizayn etme” yerine tasarlama kelimesinin kullanımı bilimsellikten uzaklaştırır, değil mi?).

Binlerce okulda hâlâ birleştirilmiş sınıf uygulamasıyla eğitim-öğretimin yapıldığı, çağın gerekleriyle uyuşmayan müfredatın her geçen yıl daha da sığlaştığı, öğretmene şiddet haberlerinin eksik olmadığı bir ortamda oryantiring, müze, doğa yürüyüşü, piknik, Arapça ve en nihayetinde masal anlatıcılığı diyen bir eğitim bakanı elbette müjde olarak bunu söyleyecekti. Çünkü öğretmenlerin en büyük sorunu, altın varaklı koltuklarda altın süslemeli çay bardaklarında ejderha meyvesi görünümlü çaylarını yudumlayabilecekleri bir saray odacıklarının olması…

İzmir Emek ve Demokrasi Güçleri tarafından 24 Mayıs Cuma akşamı saat 18.30’da, YSK’nin İstanbul seçimlerine ilişkin yenileme kararını protesto amacıyla Konak Eski Sümerbank önünde “ADALET VE DEMOKRASİ NÖBETİ” gerçekleştirilecek.

İzmir’e Sahip Çık Platformu Ege Üniversitesi kampüs girişinde basın açıklaması yaptı. Basın açıklamasını Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi Başkanı Özlem Şenyol Kocaer yaptı. Kocaer ”basında yer alan haberlere ve duyumlara göre Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin taşınması, diğer fakültelerin ise bir alan içine sıkıştırılarak geriye kalan alanların TOKİ aracılığı ile farklı türdeki yapılaşma faaliyetlerine konu edilmesi ve son olarak da orman statüsünde bir alanın millet bahçesi projesi ile bu alanın yapılaşma tehdidi altında olduğuna yönelik bilgiler yer aldığını” belirtti. Kocaer; “Bornova ve İzmir için önemli bir değer olan Ege Üniversitesi kamusal bir alandır ancak görülmektedir ki kamudan uzak plan ve projeler hayata geçirilmek isteniyor” dedi.

“Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un üç ay ara ile Ege Üniversitesi’ne yaptığı ziyaretlerde eğitim ve araştırma amacıyla üniversiteye tahsis edilmiş fakat henüz kullanılmamış olan boş arazilerin masaya yatırılıp bunların Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın göstereceği bir yol haritasıyla yapılacak master plan çerçevesinde değerlendirilmesinden söz edilmesi, bu arazilerin üniversite yönetimlerince sermayeye sağlanan rant amaçlı plan değişikliği ve örtülü satışın bir türü olan uzun dönemli (29-49 yıl) kiralama yoluyla elden çıkarılma olasılığını akla getirmektedir.

”Daha önce yapılmış olan Forum Bornova AVM, Bilfen Okulları, Tevfik Fikret Okulları, Kipa (MİGROS) Bornova, Egeyurt Özel Öğrenci Yurdu (Rezidans), Anemon Oteli, EÜ Cami ve Külliyesi gibi sermayeye sağlanan parasal ve siyasi rantlar, bu olasılığı güçlendirmektedir.

”Diğer taraftan bahsi geçen millet bahçesinin, halen Ege Üniversitesi’nin sosyal tesislerinin bulunduğu 545 dönümlük bölümünde yapılacağı anlaşılmıştır. Bu alanda üniversitenin konukevi, güneş enerjisi enstitüsü ve personel lojmanları bulunmakta olup, arazinin büyük bir kısmı, 290 dönümlük fıstıkçamı koruluğu ve zeytin ağaçları ile çevrilidir.

”Yapılaşma tehdidi sadece yukarıda belirtilen alanla sınırlı değildir. 1980’li yılların başlarında üniversitenin dört ayrı bölümünde Orman Genel Müdürlüğü ile Ege Üniversitesi arasında imzalanan protokol ile tesis edilen yaklaşık 590 dönümlük ormanlık alan bugün kontrolsüz yapılaşma sonucu 470 dönüme düşmüştür. Yaklaşık 40 yıllık emek sonucunda oluşturulan ve “Ege Üniversitesi Ormanı” olarak bilinen bu alandaki fıstıkçamı ağaçları günümüzde yaklaşık 15 metre boya ve 5–6 m taç genişliğine ulaşmıştır. Ormancılık bakım tedbirleri uygulanarak mevcut orman dinamik bir yapıya kavuşturulmalı ve doğal yapısı korunarak gelecek nesillere taşınmalıdır. Yerleşkenin kuzey ve batısında bulunan zeytinlikler ise yaklaşık 108 bin m2 büyüklüğündedir. Bu alanlardan birinin yapılaşmaya açılması diğer alanların da rant baskısı altında kalmasına neden olacaktır.

”Millet Bahçesi tesis edilmesi planlanan ve Ege Üniversitesi Ormanı’nın bir bölümünü oluşturan koruluğun yüzölçümü, 420 bin m2 olan Kültürpark’ın yaklaşık 4’te 3’ü büyüklüğünde olup İzmir’in akciğeri konumunda önemli bir yeşil alandır.

”Ayrıca ilgili imar planında EÜ ormanı olarak bilinen bu koruluk, imar yasaklı bölge olarak tanımlanmaktadır ve plan kararı ile tüm ağaçlar koruma altına alınmıştır. Dolayısıyla imar kararları yönünden bu alanın başta üniversite için gerekli kullanımlara uygun olduğu ve herhangi bir yapılaşmaya konu edilmemesi gerekmektedir.

”E.Ü Ormanı’na yapılmak istenen Millet Bahçesi’nin projesi henüz açıklanmamış olsa da başka kentlerde uygulanmaya konulan projelerde son derece geniş bir alana yayılan tesis ve birimler inşa edilmesi söz konusudur. Üstelik bugüne kadar üretilen örneklerin, kamusal alan üretebilme konusunda, dünya standartlarının epey gerisinde olduğu, orantısız olarak uygulanan yumuşak (toprak)–sert (beton) zemin kullanımı ve mevcut peyzaj dokusuna yapılan aşırı müdahaleler sonucunda ortaya çıkan projelerin niteliksizliği de kamuoyu tarafından bilinmektedir.

”Örneğin EÜ Ormanı ile yaklaşık aynı büyüklükte olan ve geçtiğimiz günlerde TOKİ tarafından ihalesi yapılan 288 dönümlük Pendik Millet Bahçesi projesinde Millet Kıraathanesi ile cami, otopark, açık hava sineması, eğlence parkı, piknik alanı ve pazar yeri, mini gölet, açelya ve su bahçeleri ile donatılmış oturma ve dinlenme alanları, farklı yaşlardaki çocuklar için oyun alanları, koşu ve bisiklet parkuru yapılması öngörülmüş ve dolayısıyla birçok yapılaşma, beton zemin oluşturulması proje içerisinde yer almaktadır.

”Pendik örneğindeki gibi çeşitli tür aktivite mekânları ve yapılar yapabilmek için, bu koruluğun en az yarısı büyüklüğünde bir alanda binlerce ağacın kesilerek seyreltme yapılmasının gerekeceği ve bu durumun EÜ Ormanı’nın iklim ve hava kirliliği gibi çevresel etki faktörlerine olan paha biçilmez olumlu etkisini yok edeceği açıktır.

”Ayrıca çıkan haberlerde bu alanın halkın kullanımına açılması gerektiği ve bu gerekçeye dayandırılarak Millet Bahçesi düzenlemesi yapılmasının uygunluğundan bahsedilmektedir. Oysa yaklaşık 550 dönümlük lojmanlar bölgesinin yarısını kaplayan yaklaşık 290 dönümlük bu ormanlık alan hâlihazırda halka açık olup, isteyen herkes tarafından kullanılabilmektedir. Buna ek olarak konuk evi içinde bulunan restoran ve kafeterya, ana kampüs içinde bulunan yüzme havuzu ve tenis dâhil açık-kapalı her türlü spor tesisleri, kütüphane ve kafeteryalar ile bisiklet ve yürüyüş yolları ve yeşil alanlarıyla arazi halka açık bir park işlevi görmektedir. Millet Bahçelerinin, kentlerin akciğerlerini oluşturan yetişmiş ormanlık alanlarda değil kente yeni yeşil alanlar kazandırılması gözetilerek çıplak arazilerde yapılması ve kamu kaynaklarının daha adil ve eşit dağılımı da gözetilerek yeşil alan gereksiniminin olduğu bölgelerde inşa edilmesi daha uygun olacaktır.

”Diğer taraftan İzmir’in kentleşme tarihinde büyük önem taşıyan ve kent ile iç içe geçmiş bir üniversite yerleşkesi hakkında yerleşke alanının küçültülmesi, bir kısmının başka yere taşınması ve farklı işlevlerde kullanılmak için dönüştürülmesi gibi spekülatif söylemler üretmek, üniversite yerleşkesine ve bölgenin yapısına zarar verecektir. Bu tür kent parçalarına ilişkin alınan kararlar, demokratik katılımcı bir şekilde ve yerelin talepleri göz önüne alınarak kararlaştırılmalıdır. Ancak sürecin aktörlerinin yereli dışlayan bir yapıda olduğu görülmektedir. Oysa Ege Üniversitesi rektörünün başlıca görevinin üniversitenin bilimsel faaliyetlerini geliştirmek ve bu yönde öneriler geliştirmesi olması beklenirken yerleşke alanını ranta yönelik spekülatif söylemlere konu etmesi kamu ahlakı açısından endişe yaratmaktadır.

”Millet Bahçeleri, tüm bunlarla birlikte, iktidarın kentlerde mekânın kendi ideolojileri yönünde dönüşümü için ürettikleri, Millet Kıraathanesi, ihtiyaçtan bağımsız camilerin yer aldığı düzenlemeler ile kentlerin sosyo-kültürel yapısını değiştirmede araç olarak kullanılmak üzere üretilmiştir. Bu değişim muhafazakâr olmayı hedeflemektedir.

”Ege Üniversitesi üzerindeki niyetlerin yalnızca bir mekânsal rant meselesi olmadığı, bunun yanında üniversite yerleşkesinin içinde yapımı devam eden külliye niteliğinde cami ile birlikte şimdi de Millet Bahçesi projesinin gündeme getirilmesiyle iktidarın İzmir için çizdiği muhafazakâr kent kimliği oluşturma çabasında önemli bir yerde olduğunu göstermektedir.

”Unutulmamalıdır ki Ege Üniversitesi Kampüsü, üniversite eğitimi ile bilimsel araştırma ve uygulamalar yapılması amacıyla hazine tarafından tahsis edilen ve özel şahıslara ait arazilerin kamulaştırılması yoluyla halkımıza kazandırılmıştır. Ancak, kent içindeki konumu gereği kampüs alanı günümüzde sermaye ve rant çevrelerinin baskısı ile karşı karşıya kalmıştır. Ormanı, zeytinlikleri, parkları ile bir bütün olan bu bilim kompleksinin sermaye ve rant çevrelerinden korunması gerekmektedir.

Sonuç olarak Ege Üniversitesi yerleşkesi kent ile iç içe geçmiş, doğal varlıkları ile kent içinde açık yeşil alan niteliğinde ve başta bilim üretiminin yapılması ve bu yönde ihtiyaçlar için kullanılması gereken bir alandır ve bu nitelikleri ile korunmalıdır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle bahsi Millet Bahçesi için geçen EÜ Ormanı imar yasağına uyularak yapılaşma baskısına karşı bitki dokusu ve açık-yeşil alan varlığıyla mutlaka hassasiyetle korunmalıdır. Siyasi erkin Millet Bahçesi gibi aksine bir uygulama adına bu korumadan vazgeçerek EÜ Ormanı’nı yapılaşmaya açmasının çevre hakları bağlamında kamu yararına ve hukuka aykırı bir uygulama olacağı açık olup bu projeden derhal vazgeçilmelidir.

EÜ Ormanı’na ve Ege Üniversitesi yerleşke alanına sahip çıkmakta kararlı olduğumuzun bilinmesini isteriz.

”Tüm bunlarla birlikte başta Cumhurbaşkanına, Çevre ve Şehircilik Bakanı’na ve Ege üniversitesi Rektörüne Ege Üniversitesi yerleşke alanına ilişkin aşağıdaki soruları soruyor ve halkın iç huzuru için bu sorular çerçevesinde Ege Üniversitesi’nin geleceği hakkında bir an önce kamuoyunu bilgilendirmeleri gerektiğini hatırlatıyoruz:

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın öncülüğünde hazırlandığı söylenen söz konusu EÜ Master Planı ve Bakanlıkla bu bağlamda imzalanan protokolün içeriği nedir?
Bu protokol kapsamında şu anda kullanılmadığı gerekçesiyle ele alınıp değerlendirileceği söylenen kampüs arazileri nereleridir ve bunlar ne şekilde değerlendirilecektir? (satış, uzun süreli kiralama vb.)
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi kentin başka bir bölgesine taşınacak mı? Taşınacaksa nereye taşınması ve mevcut tıp fakültesi alanının ne amaçla kullanılması planlanıyor?
Millet Bahçesi için önerilen yere dair imar planı değişikliği planlanmakta mıdır?”

Şiir Kitabı Tanıtımı ve İmza Günü

Düşler-Kifayet Ceylan

01 Haziran 2019 Cumartesi Saat:15.30

İmece-Der
859 Sk vatan işhanı K.6/602 Konak-izmir
GSM:536 402 0628